اگر در فضاهای صنعتی و آزمایشگاهی کار کرده باشید، اهمیت کوچک‌ترین اشتباه در بحث اندازه‌گیری را به خوبی واقف هستید. بسیاری از دستگاه‌های صنعتی بعد از گذر، دقت بالای خود را از دست داده و نمی‌توانند به درستی معیارهای مد نظر را اعمال کرده و اعداد درستی را ارائه دهند. خوشبختانه در صورت بروز چنین مشکلاتی، می‌توانید با کالیبراسیون دقیق دستگاه خود را همانند روز اول آماده کرده و تمامی اندازه گیری‌های مد نظر را به راحتی انجام دهید. از آنجایی که کالبراسیون دمایی یکی از کلیدی ترین فرایندها به حساب می‌آید، شما باید در دوره‌های مشخص زمانی و توسط افراد متخصص نسبت به انجام این کار اقدام کرده تا از صحت آزمایش‌های خود اطمینان حاصل کنید.
گواهی کالیبراسیون چیست؟
کسانی که برای کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه‌گیری اقدام می‌کنند، باید کالیبراسیون را بر اساس استانداردهای بین‌المللی انجام دهند و گواهینامه‌ای را که نشان دهنده انجام دقیق این فرایند است، در اختیار متقاضی قرار دهند. اصلی‌ترین استانداردی که در دنیا جهت کالیبراسیون دستگاه‌های اندازه گیری استفاده می‌شود، ایزو ۱۷۰۲۵ است که شرکت‌ها پس از انجام کالیبراسیون باید گواهینامه‌ای را ارائه دهند که اعداد خود را با این استاندارد مقایسه می‌کند. بر روی تمامی گواهینامه‌ها باید اطلاعاتی از قبیل مشخصات دستگاه، نتایج اندازه گیری، انحراف از استاندارد، عدم قطعیت اندازه گیری و تاریخ اعتبار بعدی ذکر شود تا صحت اندازه گیری، مورد تایید باشد.
دوره زمانی مناسب برای کالیبراسیون دمایی
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که کمک می‌کند کالیبراسیون دمایی دستگاه‌های اندازه‌گیری شما دقیق انجام شود، دوره‌های زمانی است که باید آن را تکرار کنید. دوره‌های زمانی به چند عامل مختلف مانند نوع دستگاه، فرایندی که انجام می‌دهند و معیارهای استاندارد بستگی دارد. روند کلی کالیبراسیون هر ۶ ماه و یا هر یک سال یک بار را پیشنهاد می‌کنند که می‌تواند کارایی دستگاه را به حداکثر برساند.
معرفی خدمات کالیبراسیون دما
کسانی که جهت کالبراسیون دمای تجهیزات اندازه‌گیری مراجعه می‌کنند، باید از یک روند کلی پیروی کنند تا ایمنی دستگاه‌ها حفظ شود و بهره‌وری آنها و انطباق با استانداردهای بین‌المللی نیز اعمال شود. بخش‌های خدمات کالیبراسیون دما باید در بهترین کیفیت انجام شود و کوچک‌ترین خللی می‌تواند نتیجه نهایی را با مشکل روبرو کند.
- دریافت و بررسی اولیه تجهیز
- انتخاب روش و استاندارد مرجع
- اجرای فرآیند کالیبراسیون
- محاسبه عدم قطعیت اندازه گیری
- صدور گواهی کالیبراسیون
- برچسب گذاری تجهیز
- ارائه مشاوره تخصصی
اجزای اصلی یک گواهی کالیبراسیون استاندارد
گواهی‌های کالیبراسیون که بعد از انجام خدمات کالبراسیون ارائه می‌شوند، باید شامل برخی از اطلاعات باشند که در صورت تغییر پیمانکار، فرد بعدی بداند چه فرایندی تا به امروز صورت گرفته تا کالیبراسیون‌های آتی به درستی انجام شوند. مواردی که حتماً باید در گواهی ذکر شوند پیش رو ذکر شده تا شما نسبت به انجام این فرایند اطلاعات دقیق داشته باشید:
- مشخصات دستگاه
- اطلاعات مشتری یا مالک دستگاه
- تاریخ انجام کالیبراسیون و تاریخ انقضا
- شرایط محیطی انجام کالیبراسیون (دما، رطوبت و …)
- روش کالیبراسیون و استانداردهای مرجع استفاده‌شده
- نتایج اندازه‌گیری: شامل مقدار خوانده شده، مقدار مرجع، خطا و انحراف
- عدم قطعیت اندازه گیری با توضیح روش محاسبه
- نام و امضای مسئول کالیبراسیون
- شماره گواهی نامه و لوگوی آزمایشگاه
- تأییدیه اعتبار (مثلاً گواهی ISO/IEC 17025) در صورت وجود
اهمیت کالیبراسیون ابزار اندازه‌گیری چیست؟
تصور کنید در صنایع کلیدی مانند داروسازی، هوا فضا، نفت و گاز، یا تجهیزات پزشکی در حال فعالیت هستید و نیاز دارید اعداد دقیقی را در تصمیم گیری‌های حساس در اختیار داشته باشید. در این نقطه است که اهمیت کالیبراسیون را به خوبی نشان می‌دهد و شما باید به صورت دقیق تمامی اعداد را بدانید تا بهترین نتیجه را به دست بیاورید. اگر ابزارها به موقع کالیبره نشوند، ممکن است تولیدات از استاندارد خارج شوند یا حتی منجر به حوادث و زیان‌های مالی سنگین شوند. از سوی دیگر، در کارخانه‌ها و خطوط تولید، کالیبراسیون منظم باعث کاهش ضایعات، بهبود کیفیت محصول و افزایش اعتماد مشتریان می‌شود. بهترین نمونه در این مسئله، بحث نیترات در هندوانه‌های ایرانی بود که شایعه وجود این ماده خطرناک در هندوانه‌ها باعث شد بسیاری از کشاورزان با مشکلات زیادی روبرو شوند. در نهایت، مشخص گردید عدم کالیبراسیون دقیق و استفاده از لوازم اندازه‌گیری، دلیل اصلی بروز این مسئله بود.
حداقل طول پراب برای اهداف کالیبراسیون
برای اهداف کالیبراسیون دمایی، انتخاب حداقل طول پراب نقش بسیار مهمی در دستیابی به دقت بالا دارد. چون دما نسبت به سایر پارامترها (مثل فشار یا ولتاژ) وابستگی بیشتری به محل اندازه گیری و شرایط محیطی دارد. تحت تاثیر همین مسئله، ما بر اساس استانداردهای موجود در دنیا طول پراپ را در یک جدول آماده کردیم تا دید بهتری نسبت به فرایند خدمات کالیبراسیون در ایران داشته باشید.
| استاندارد | حداقل طول توصیه‌شده |
|---|---|
| EURAMET cg-13 | حداقل ۱۵۰ میلی‌متر برای پراب‌های مرجع یا صنعتی |
| ISO/IEC 17025 | بستگی به عدم قطعیت مورد نیاز دارد (ولی معمولاً ≥100mm) |
| ASTM E2877/E2878 | حداقل ۱۲۵–۱۵۰ میلی‌متر جهت دقت‌های بالا |
پنج سطح کالیبراسیون دما
وقتی صحبت از سطوح کالیبراسیون دمایی در میان باشد، ما ۵ سطح را معرفی می‌کنیم که هر یک دارای معیارهای خاص خود بوده و بر اساس صنایعی که قصد داریم کالیبراسیون را انجام دهیم، باید یکی از آنها را انتخاب کنیم. جدول پیش رو اطلاعات دقیقی از سطوح مختلف در اختیار شما قرار می‌دهد و می‌توانید نسبت به فرایند خدمات کالیبراسیون مجموعه آریاسنجش اطلاعات دقیقی به دست بیاورید.
| سطح کالیبراسیون | داده دمایی | نقاط قابل انتخاب | ردیابی‌پذیر (NIST) | بر پایه استاندارد | کاربرد اصلی |
|---|---|---|---|---|---|
| CAL-1 | ❌ | ❌ | ❌ | ❌ | چک مشخصات ساده |
| CAL-2 | ❌ | ❌ | ✅ | ❌ | انطباق با NIST |
| CAL-3 | ✅ | ❌ (توسط OMEGA) | ✅ | ✅ | صنعتی استاندارد |
| CAL-4 | ✅ | ✅ (توسط مشتری) | ✅ | ✅ | حساس و سفارشی |
| CAL-5 | ✅ (برای دسته) | ❌ | ❌ | ❌ | تست غیر رسمی/گروهی |
آریاسنجش: ارائه دهنده خدمات تخصصی کالیبراسیون دمایی
آریاسنجش با سابقه‌ای درخشان در زمینه تأمین، نگهداری و کالیبراسیون تجهیزات برودتی و آزمایشگاهی، از شرکت‌های اصلی در ارائه خدمات کالیبراسیون دمایی در ایران است. شرکت آریاسنجش با بهره مندی از دانش فنی روز و تجهیزات دقیق، همراه مطمئن شما در مسیر تضمین کیفیت اندازه گیری‌های دمایی خواهد بود.